Kleine eilanden,
grote kansen
De eilandstaten in het centrale deel van de Grote Oceaan hebben niet veel land. Waar ze wel in enorme hoeveelheden over beschikken is oceaan - en een kostbare natuurlijke hulpbron die erin leeft.
Zoek Australië op een wereldbol op en draai de bol met de klok mee. Papoea-Nieuw-Guinea is eenvoudig te vinden en de Solomoneilanden komen dan al snel als een lang en dun lint voorbij.
Wat daarna volgt is een gigantisch blauw oppervlak met een aantal kleine, nauwelijks zichtbare stippen in de ongelooflijke uitgestrektheid van de Grote Oceaan: Nauru, Palau, Tuvalu, Kiribati.
De duizenden eilanden en atollen van de Marshalleilanden en de federale staten van Micronesië, met een totale oppervlakte kleiner dan Hongkong, zijn op de wereldbol niet eens te zien.
Qua landoppervlakte stelt het dus niet veel voor. Toch beheren deze acht landen - die na het ondertekenen van een akkoord in 1982 bekend staan als de landen van de Parties to the Nauru Agreement (PNA-landen) - een oceaangebied dat 40% groter is dan de totale oppervlakte van Europa of de Verenigde Staten van Amerika.
In deze Exclusieve Economische Zone (EEZ) leeft een kwart van alle tonijn ter wereld, inclusief de helft van de wereldwijde populatie skipjack, de belangrijkste soort voor tonijn in blik. De kans is erg groot dat de tonijn uit het laatste blik dat u hebt gekocht afkomstig is uit deze wateren.
Geen wonder dus dat tonijn van onschatbare waarde is voor de mensen van deze eilandstaten. Als gevolg van de wereldwijd explosief toegenomen vraag naar tonijn in de afgelopen tientallen jaren komen de tonijnbestanden onder steeds grotere druk te staan, niet in de laatste plaats vanwege illegale en niet-duurzame visserij door buitenlandse vissersschepen.
De verkoop van vergunningen voor het vissen in hun EEZ mag dan wel een belangrijke bron van economische welvaart zijn, als er binnenkort geen vis meer over is, heeft niemand daar nog wat aan.
In 2010 besloten de PNA-landen dat het de hoogste tijd werd om de visserij in eigen hand te nemen - onder hun eigen voorwaarden en om duurzame visserij in hun wateren te belonen.
"Er is hier een ware race gaande om tonijn te vangen. Daarom denk ik dat het tijd is dat we het beheer van onze tonijnbestanden in eigen hand nemen. Dat is belangrijk voor onze toekomstige generaties, dat is belangrijk voor onze mensen en dat is belangrijk voor onze economische ontwikkeling."
Schepen die volgens de PNA MSC-certificeringsregeling werken, zetten hun netten uit rond vrijzwemmende scholen volwassen tonijn. En dat is een veel uitdagender opgave: met een radar en een geoefend zeemansoog de horizon afspeuren. Groepen zeevogels duiden op de aanwezigheid van tonijn. De vissers ontkomen er niet aan hun prooi na te jagen door de ontelbare mijlen van de grootste oceaan ter wereld.
Maar de tonijn is wel groter en van betere kwaliteit, terwijl de bijvangst van jonge tonijn, schildpadden, haaien, dolfijnen en andere soorten ook nog eens wordt beperkt.
"De scholen tonijn vinden we door met een radar vogels op te sporen. Waar vogels zijn, is vis."
Ieder schip dat in de PNA-wateren vist op MSC-gecertificeerde tonijn moet een officiële door de MSC opgeleide waarnemer aan boord hebben, die controleert of alles verloopt in overeenstemming met de voorschriften en de MSC-traceerbaarheidseisen.
Hierbij valt te denken aan wetenschappelijk onderbouwde vangstbeperkingen tonijn, beperkingen van de maaswijdte. Ook volledige afscheiding van andere vissoorten op zee en tijdens de overslag en een verbod op het vissen in bepaalde kwetsbare gebieden en rond FAD's of walvishaaien.
Aan de hand van een monitoringsysteem op afstand kunnen de relevante autoriteiten de bewegingen van de schepen in de gaten houden, signalen van illegale visserij opvangen en klanten wereldwijd toegang bieden tot volledige online traceerbaarheid van zee tot schap.
"Als eilandbewoners in de Grote Oceaan beschermen we onze natuurlijke hulpbronnen, zodat we op onze hulpbronnen kunnen blijven bouwen. We denken niet alleen aan geld verdienen – we denken ook aan onze mensen."
Aangezien voor gecertificeerde tonijn aanzienlijk hogere prijzen worden betaald, is het niet moeilijk te begrijpen dat de PNA-landen graag zien dat meer van de waarde naar hun eigen gemeenschappen terugvloeit.
Voor de meeste PNA-landen is tonijn de belangrijkste, zo niet de enige, bron van inkomsten. Er stroomt echter maar een zeer beperkt deel van de economische voordelen van tonijn terug in de kas van de PNA-landen.
Slechts 5% van de 1,1 miljoen ton tonijn gevangen in PNA-wateren wordt verwerkt door lokale ondernemingen. Om de lokale gemeenschappen meer kansen te bieden, namen de leiders van de 8 PNA-landen in 2010 het initiatief tot oprichting van een wereldwijd marketingbedrijf voor hun duurzame tonijn onder de naam Pacifical.
Pacifical breidt haar eigen tonijnverwerkende industrie voor duurzame MSC-gecertificeerde tonijn uit en richt zich bovendien op het opbouwen van rechtstreekse relaties met retailers en eindklanten.
"Persoonlijk zou ik graag zien dat alle in de Grote Oceaan gevangen tonijn wordt verwerkt door landen in de Grote Oceaan. Tien jaar geleden was er in Papoea-Nieuw-Guinea helemaal geen visverwerkende industrie. Nu hebben we drie visverwerkende fabrieken die werkgelegenheid bieden aan 7.000 mensen, waarvan 90% vrouwen."
"De fabriek is van groot belang voor de meeste mensen hier, omdat ze er kunnen werken en hun geld kunnen verdienen. Als er geen fabriek zou zijn, zou er geen geld en geen eten zijn."
De consument kan een belangrijk steentje bijdragen en de inspanningen van de eilandbewoners in de Grote Oceaan steunen door in de winkel te kiezen voor Pacifical tonijn voorzien van het blauwe MSC-keurmerk.
In Nederland kopen toonaangevende merken ook skipjack tonijn in blik in van de PNA-visserij. Dankzij het MSC-traceerbaarheidssysteem kan deze tonijn volledig worden getraceerd van het schap tot de oorspronkelijke visserij. Nu steeds meer bedrijven voor certificering conform de traceerbaarheidsstandaard gaan, zouden we steeds meer Pacifical tonijn met het MSC-keurmerk in onze schappen tegen moeten komen.
"Voor ons is dit een geweldige kans die we moeten verzilveren. Ik hoop dat dit proces de manier verandert waarop we naar onszelf kijken. We zijn geen kleine eilandstaten, maar grote oceaannaties."
Share this story:
Meer verhalen over MSC in het Nederlands en Engels
MSCkeurmerk op Facebook (NL)
The MSC on Facebook (EN)
All images subject to copyright ©Pacifical